29 Ocak 2020,?14:06 -?Anasayfa | Yazarlar Haberi yazdır
İlçemizde sanayileşmenin ilk adımları 1970’li yılların başında atılmıştı.
1960’lı yılların ortalarından itibaren yurtdışına başlayan emek göçüyle birlikte başta Almanya olmak üzere bazı batılı devletlere işçi olarak giden hemşehrilerimiz, orada çalıştıkları ortamın etkisiyle benzer yatırımları İlçemize kazandırmayı ve böylelikle geri döndüklerinde kendilerine veya buradaki çocuklarına istihdam alanı yaratmayı hayal etmeye başladılar.
Küçük tasarrufları biraraya getirip, yatırım yapma fikri bu hayalle gerçeğe dönüşmeye başladı ve bazı hemşehrilerimizin öncülüğünde Ekstaş ve Tuzmak adındaki iki ayrı şirketle oluşumlarını tamamlamayı sürdürdüler.
Girişimler gerek yurt dışındaki işçlerimiz arasında, gerekse İlçemiz kamuoyunda yoğun ilgi ve destek gördü.
Kuruluşla ilgili yasal işlemlerin tamamlamasının ardından belediyemiz her iki şirket için yer tahsisinde bulundu.
Çimento fabrikası kurma amacında olan Ekstaş’ın sonrada kimya sanayine yönelmesi benimsendi ve ilk olarak CMC (Karboksimetilselülöz) üretmesine karar verildi. Tuzmak ise Rafine Tuz Üretimi yapacaktı.
O dönemde iktidarda bulunan koalisyonun başbakanı olan merhum Bülent Ecevit de küçük tasarruf şirketlerini benimsiyor ve destekliyordu. Öyle ki; birkaç yıl içinde Türkiye genelinde 500’ün üzerinde farklı amaçlı şirket kuruldu.
Tümünün tek hedefi yörelerinde bir fabrika bacasının tütmesini sağlamaktı ve çoğu gurbetçilerimiz şirketlere ortak olurken aldıkları hisse senedinin karşılığını bağış olarak vermiş gibi değerlendiriyorlardı.
Ekstaş ve Tuzmak’ın hedefe ulaşması çok zor olmadı. Birkaç sene içinde yatırım tamamlandı ve üretime geçildi. Ekstaş’da 130’a, Tumak’da 50’ye yakın işçi çalışıyordu.
?irketlerin bu başarısı bazılarının ve özellikle yerel siyasetçilerin iştahını kabarttı. Yönetiminde söz sahibi olabilmek için farklı angajmanlara girdiler, daha açığı kuruluşların içine siyaseti soktular.
Küçük tasarruf şirketleriyle ilgili bir yasal düzenleme yapılmadığı ve sermaye şirketlerinin yapısına uygun ticaret kanunlarıyla yönetilmeye çalışıldığı için kısa zamanda yönetim zaafiyeti görülmeye başlandı Türkiye genelindeki yüzlerce küçük tasarruf şirketi gibi Ekstaş ve Tuzmak da da krizler başgösterdi, 1980’e doğru da her iki şirket faaliyetini durdurdu.
Belediye Tuzmak’a verdiği araziyi geri aldı. Ekstaş ise vergi, SSK, banka kredi borçları, faiz ve cezaları olmak üzere yaklaşık 620 milyon TL’lik borcuna karşılık iflas masası tarafından o zamanki adı DESİYAB olan Türkiye Kalkınma Bankası’na devredildi.
Ekstaş’ın banka’ya devri sırasında sadece arsasının değeri 10 milyar liraydı ve banka yönetimi fabrikayı çalıştırma ve ilave yatırımları yapma vadiyle almıştı.
Banka hiçbir şey yapmadı, ileri yıllarda arsayı parça parça sattı. ?ereflikoçhisar’ı yönetenler ise gelişmelere seyirci kalmaktan öte hiçbir çabaya girmediler.
Ekstaş ve Tuzmak niçin kapandı? Hiçbir zaman bunun araştırılması, tartışılması, özeleştirisi yapılmadı. Kimi; çalışan işçileri suçladı, kimileri ise şirket yönetimini ve teknik kadroları. Kimi; sendikaları suçladı, kimileri ise dönemin siyasi aktörlerini.
Bana göre ise tümünün ayrı ayrı suçu ve sorumluluğu olduğu kadar, Ekstaş ve Tuzmak ile birlikte yurt genelindeki 500’e yakın küçük tasarruf şirketinin aynı sonu yaşamasının nedeni ise bunlara ilişkin bir yasal düzenlemenin ve alt yapısının olmayışıydı.
İlçenin sanayileşmesi için bir umut olarak ortaya çıkan Ekstaş ve Tuzmak, aynı zamanda umutların tükenmesine de vesile oldu. Bu şirketlerin sonunun hüsranla bitmesi üzerine Sonraları görülen birkaç girişim de ölü doğdu ve aradan geçen kırk yıldan fazla zaman içinde ne zaman bir yatırım düşünülse, konuşulsa; Ekstaş ve Tuzmak örnek gösterilerek “bu ilçede bir şey olmaz. Biz hiçbir şey yapamayız, başaramayız? denilerek hiçbir adım atılamadı. ?
İçeride yeterli müteşebbisin ve sermayenin olmayışının yanında, Konya, Aksarak, Kırşehir gibi illerin yatırımda öncelikli bölgeler olması, yatırım teşvik ve desteğinden yararlanılması da ?ereflikoçhisar’da sanayileşmenin önündeki engeller arasındaydı.
Derken geldik günümüze ve önceki haftalarda olumlu bir gelişme yaşandı.
Bu gelişmenin detaylarına da gelecek sayımızda değineceğim.
????? 30 Ocak 2020
YORUM YAZ
Mahmur
Güzel
?Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları, okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir. Yazılan yorumlardan ?EREFLİKOÇHİSAR ÇENGEL GAZETESİ hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
??EREFLİKOÇHİSAR ÇENGEL GAZETESİ internet sitelerinde yayınlanan haberler ve köşe yazılarının tüm hakları ?EREFLİKOÇHİSAR ÇENGEL GAZETESİ Yayın Grubuna aittir. Kaynak gösterilerek dahi haberin veya köşe yazısının tamamı yazılı izin alınmaksızın kullanılamaz. Sadece alıntı yapılan haberin veya köşe yazısının bir bölümü, alıntı yapılan habere/yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.
Yazara ait diğer köşe yazıları
YAZARLAR
-
MUSTAFA YÜCEL
Mustafa Yücel yazılarına bir süre ara verdi
SON YORUMLANANLAR
-
Olayla ilgili bir kişi tutuklandı
Olayla ilgili bir kişi tutuklandı...
-
Ticaret Odası'ndan açıklama
Ticaret Odası'ndan açıklama...
-
82 yaşında yaşamını yitirdi
82 yaşında yaşamını yitirdi...
-
Projede ilk adım atıldı
Projede ilk adım atıldı...
-
Ankara’da ?ereflikoçhisar Rüzgarı Esecek
Ankara’da ?ereflikoçhisar Rüzgarı Esecek...
ilancomtr
Emekçioğlu
?.K.YEM
Tekin İnşaat
Yıldırım İnşaat
Hazır beton
Muammer'in Yeri
